ΡΑΔΙΟΘΑΝΑΤΟΣ

Αυτό διάβασα σήμερα, μεσημέρι παρά κάτι, στο Κανάλι 1, Πειραιάς, 90,4 FM. Ο Νίκος Μπουρσινός σχολίασε: «Ούτε να πεθάνεις πια δεν μπορείς». Ναι, άλλοι καιροί άλλα ήθη!

«Άκου πτώμα να μαθαίνεις»

Ιστορική φράση, από την ταινία «Τα κουρέλια τραγουδάνε ακόμα», του Νίκου Νικολαϊδη, βεβαίως-βεβαίως, τριάντα χρόνια πριν, με τον άψογο Τζούμα, κουρέλι και δανδή, και με το ροκ-εντ-ρολ να επανέρχεται, σε κόντρα τότε με την δεσπόζουσα Κυρά των Αμπελιών και το Μπαρουτοκαπνισμένο Τσουκάλι. Τώρα, στην αλλόκοτη εποχή μας, σε μια εποχή ξεσαλωμένης βίας και βίαιου ξεσαλώματος, η φράση του Νικολαϊδη/Τζούμα αποκτά μιαν αποτρόπαιη κυριολεξία. Ομοίως και η φράση του Μαρξ, «Αφήστε τους νεκρούς να θάψουν τους νεκρούς τους», ειπωμένη στα μέσα του 19ου αιώνα με μιαν εντελώς άλλη σημασία.
Ας ακούσουμε, λοιπόν, εμείς τα μελλοντικά πτώματα για να μαθαίνουμε: η άλλοτε ευγενική δωρεά οργάνων για να σώζονται ζωές ασθενών ή για να εμπλουτίζεται η επιστήμη έχει γίνει ένα είδος μακάβριας μπίζνας καθώς δεν έχει αυξηθεί μονάχα το κόστος της ζωής μα και το κόστος του θανάτου. Στη Γερμανία το κόστος μιας κηδείας ανέρχεται στο ποσό των 3000 ευρώ, ενώ έχουν πάρει την ανιούσα και οι φόροι των κοιμητηρίων. Οπότε χιλιάδες πια πενθούσες οικογένειες οδηγούνται στην απόφαση να δωρίζουν τα όργανα των τεθνεώτων τους.
Έλα όμως που η προσφορά έχει φτάσει να είναι μεγαλύτερη από τη ζήτηση, και συνεπώς τα ινστιτούτα ανατομίας, στη Γερμανία τουλάχιστον, ζητούν πια από 450 έως και 1150 ευρώ για να αποδεχτούν τη δωρεά, η οποία δωρεά γίνεται πλέον ξεφόρτωμα επί χρήμασι της σορού του οικείου σου. Δωρίζεις και πληρώνεις από πάνω. Κάτι που, τηρουμένων των αναλογιών, θυμίζει μιαν ιστορία του Ευγένιου Αρανίτση, στη στήλη του «Τα Παράδοξα», όπου μας είχε αφηγηθεί πώς πλήρωσε τον παλιατζή της γειτονιάς του, αντί να πληρωθεί από αυτόν, όταν του παρέδωσε μια ελαττωματική βιβλιοθήκη. Αλλάζουν οι καιροί, αλλάζουνε τα ήθη.
Άλλες γερμανικές οικογένειες πάλι προβαίνουν σε εξαγωγές νεκρών, ήτοι αναζητούν τόπους ταφής σε άλλες χώρες – Ολλανδία, Βέλγιο, Γαλλία, Ελβετία – όπου σου έρχεται πιο φτηνά να θάψεις τον οικείο σου, άσε που κάνεις ενίοτε και κάνα ταξιδάκι για να πας ν’ αφήσεις κάνα λουλούδι στο μνήμα του. Ίσως δεν αργήσουν να μιμηθούν εκείνους τους παμπόνηρους Κινέζους που πουλάνε πτώματα σ’ αυτόν τον άθλιο γιατρό, παρακαλώ, και κυνικό ψευτοκαλλιτέχνη, τον κύριο Γκίντερ φον Χάγκεν, ο οποίος επεξεργάζεται πεθαμένους και τους εκθέτει.
Εμείς οι σινεφίλ ας ξεχάσουμε, σιγά-σιγά, ταινίες όπως «Τέσσερις Γάμοι και μία Κηδεία» ή «Οι Τρεις Ταφές του Μελκιάδες Εστράντα», κι όσοι επιμένουν, ως κινούμενοι αναχρονισμοί, να διαβάζουν αρχαία τραγωδία κι όχι να βλέπουν τον Ορέστη με σκέιτ-μπορντ και την Αντιγόνη αλά Νίνα Χάγκεν, ας μας θυμίσουν, λυτρωτικά, τι σήμαινε κάποτε ο θάνατος φίλου ή εχθρού.
Όχι δίχως κάποια θλίψη, πάντως αγέρωχη θλίψη, ναι αγέρωχη όπως η θλίψη των παλιών γενναίων μπλουζ, θα βάλω σήμερα να δω την «Άγρια Συμμορία» του Σαμ Πέκινπα, πασχίζοντας να θυμηθώ ότι υπήρχαν στιγμές ανάτασης, στιγμές υπέροχης υπέρβασης του θανάτου, στιγμές που έδιναν εκ νέου, με τον τρόπο τους, νόημα στο «θανάτω θάνατον πατήσας» αλλά και στο «Δεν θα πεθάνουμε ποτέ, κουφάλα νεκροθάφτη».

Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης
Πλατεία Παπαδιαμάντη, 9/09/08