ΡΑΔΙΟΧΡΟΝΟΓΡΑΦΗΜΑ

Το παρακάτω, ένας ελάχιστος φόρος τιμής στον ποιητή Τάσο Δενέγρη, το διάβασα σήμερα, Δευτέρα 16 Φεβρουαρίου, στο Κανάλι 1, Πειραιάς, 90,4 FM και www.kanaliena.gr στη 1 παρά πέντε. Τα Άπαντα του Δενέγρη κυκλοφορούν από τις εκδόσεις ύψιλον/βιβλία, με τίτλο «Μιλάει ο Αγριόχοιρος».

Τάσος Δενέγρης

Μας έφυγε τις προάλλες, στις 9 Φεβρουαρίου, κι ο Τάσος ο Δενέγρης, ποιητής λιτά δυναμικός, ροκ θα έλεγες, Έλληνας βαθύτατα και διεθνής μαζί, με μια συγκλονιστική συνέπεια στη θεματική του και στο ύφος του, από τον Νοέμβριο του 1952 που, σχεδόν έφηβος, υπογράφει το πρώτο του ποίημα με τίτλο «Ψυχρός Πόλεμος», έως το 2008 που, στα εβδομήντα τέσσερά του χρόνια, μας παραδίδει την τελευταία του συλλογή, με τίτλο «Μιλάει ο Αγριόχοιρος». Κοφτοί ρυθμοί, «Ακαριαία» άλλωστε χαρακτήριζε τα ποιήματά του, εστίαση σε θέματα που είναι μάλλον άγρια (ατυχήματα, εφιάλτες, αλλόκοτες ιδέες, γάτες που κείτονται νεκρές, μαφιόζοι και φονιάδες), φτωχά υλικά, όπως λέμε στα εικαστικά, που μολοντούτο συνθέτουν πλούτο ποιητικό, αυτή είναι η φωνή του Δενέγρη, τραχιά και τρυφερή συνάμα. Μια φωνή συμπαγής, μια φωνή που, σαν κι εκείνη του Μίλτου Σαχτούρη, μοιάζει ανοξείδωτη και αγέραστη. Μια φωνή που είναι κινηματογραφική, μια φωνή που παραθέτει εντός σου πλάνα απανωτά, ασπρόμαυρα ως επί το πλείστον. Θαρρώ ότι θ’ ακούγεται για καιρό πολύ τούτη η φωνή, και θα κερδίζει ολοένα και πιο νέες ψυχές. Ας ακούσουμε το πρώτο ποίημα του Τάσου και κατόπιν κάποια από τα τελευταία του, για να διαπιστώσουμε ακριβώς τη συνοχή της ποιητικής του:

Ψυχρός Πόλεμος

Κλείστε τα φώτα
Σφαλίστε την πόρτα
Κλειστά τα παραθύρια
Κι ανοίχτε το ραδιόφωνο που παίζει εμβατήρια.

Φέρτε στους τοίχους και βάλτε κρέπια
Μαζέψτε ψωμιά και κάντε παξιμάδια
Χοντρέμποροι συνάξανε τα λάδια
Εμείς θα φάμε ψάρια με τα λέπια.

[Νοέμβρης 1952]

Η Χιλιετία πλησιάζει στο Τέλος της

Όταν η γύρω συσκότιση
Έγινε νόρμα
Αμαρτωλή κι απαράβατη
Βγήκαν από τις φωλιές τους
Άνθρωποι αμφίβολοι
Που απεργάζονται
Φρικωδίες και ψέματα.

[17 Ιουλίου 1997]

Μέρες του Νοεμβρίου 2003

Κι ένας πηχτός αγέρας φέρνει γύρα
Σκουπίδια, καβαλίνα, μπόχα και καταλαλιά.
Γ. Σεφέρης

Κι εγώ ανησυχούσα τις προάλλες
Για τον καιρό που ερχόταν να προβάλει
Τις όποιες απαιτήσεις του
Πιεζόμενος κι αυτός απ’ την ανάγκη
Και γι’ άλλες χίλιες δυο
Αιτίες απαστράπτουσες
Ανησυχούσα.

Μπήκε ο Νοέμβρης στην ώρα του
Με δυο εκλείψεις
Χωρίς βροχές
Σκόνη πολλή στην πρωτεύουσα
Χάος και σύγχυση
Κι όταν νυχτώνει
Στην τηλεόραση βλέπω
Τις σκοπιμότητες
Να διαπληκτίζονται
Σαν όρνια σαν κυράτσες

[29 Ιανουαρίου 2004]

Τάσος Δενέγρης. Ποιητής. Και μεταφραστής πολύ γερός. Λάτρης του κινηματογράφου και της ζωγραφικής. Άνθρωπος μειλίχιος, οξυδερκέστατος, πάντα σε εγρήγορση, πάντα με την ποιητική ματιά του σε επιφυλακή. Δεν θα σταματήσω να επανέρχομαι, ξανά και ξανά, στα ποιήματά του, τα ακαριαία και θαυμαστά.

Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης
Πλατεία Παπαδιαμάντη, 16/02/2009