Συνολικές προβολές σελίδας

Πέμπτη 28 Αυγούστου 2008

ΚΑΠΟΙΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΚΑΙ ΚΑΠΟΙΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ


ΚΑΠΟΙΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΚΑΙ ΚΑΠΟΙΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ

Η εποχή μας έχει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της. Συνεπώς, και οι τρόποι έκφρασης στην εποχή μας. Το Διαδίκτυο έχει αλλάξει σε πολλά σημεία το πώς επικοινωνούσαν, εκφράζονταν καλλιτεχνικά, ή δημοσιοποιούσαν την εκάστοτε γνώμη τους οι άνθρωποι. Φέρ’ ειπείν, άλλοτε το να κοινοποιήσεις την ποίησή σου, έστω και σε λίγους εκλεκτούς, ήταν μια δαπανηρή υπόθεση. Ακόμα και τα φωτοαντίγραφα κόστιζαν το κατιτίς τους. Σήμερα, με ένα κλικ, είναι κάποιος σε θέση να κάνει κτήμα άλλων, λίγων ή και πολλών, ποιήματα, διηγήματα, δοκίμια, θέσεις. Όπως συνέβαινε και με τον πολύγραφο, τα φανζίν, την τυπογραφία, σημειώνονται και στα blogs ακρότητες, διαπράττονται απρέπειες, και, κυρίως, ακούγονται εξωφρενικά πράγματα. Ίσως γιατί σ’ αυτή την άυλη δημοκρατία της έκφρασης έχει την ευκαιρία ο καθείς να πει το δικό του, άκοπα, αστόχαστα, άσχετα και ακατάσχετα.

Θα κάνω μερικές σκέψεις, περιοριζόμενος στα λογοτεχνικά/καλλιτεχνικά blogs, μιας και μονάχα αυτά παρακολουθώ, και ένα τέτοιο διαθέτω. Η μεγάλη μαγεία ενός τέτοιου blog είναι η δυνατότητα άμεσης κοινοποίησης ενός νέου κειμένου, καθώς και η προσφορά σε νέους αναγνώστες παλαιότερων κειμένων που είναι πλέον δυσεύρετα, είτε γιατί δημοσιεύτηκαν σε εφημερίδες και περιοδικά (και ξέρουμε πόσο κοπιώδες είναι να τρέχει κανείς και να σκαλίζει τα αρχεία εφημερίδων και περιοδικών), είτε γιατί αποτελούσαν μέρη βιβλίων που είναι εκτός κυκλοφορίας. Επίσης, μπορεί κάποιος blogger να ανασύρει από το αρχείο του κείμενα που έχουν σχέση με μιαν επέτειο (γεννήσεως ή θανάτου κάποιου δημιουργού, επί παραδείγματι) και να τα αναρτήσει παρέχοντας έτσι υλικό προς συζήτηση. Άλλο ένα αβαντάζ των blogs, για τα οποία μιλώ, είναι ότι μπορούν να διαδώσουν πληροφορίες για την κυκλοφορία, ας πούμε, ενός νέου βιβλίου κάποιου αγαπημένου συγγραφέα ή ενός μουσικού έργου, καθώς και η δυνατότητα να αναρτώνται ολόκληρα αφιερώματα, σε συνέχειες, πάνω σε ρεύματα τέχνης, ή και μεμονωμένους καλλιτέχνες που ο εκάστοτε blogger, και οι φίλοι που παρακολουθούν στο blog του, θεωρούν σημαντικούς.

Το blog, κατά τη γνώμη μου, είναι ένα δώρο, ένα potlatch, που προσφέρει κάποιος άνθρωπος, ο οποίος έχει κάτι να πει, διαθέτει ένα υπολογίσιμο αρχείο, κάποιο ταλέντο στον συνδυασμό κειμένων και εικόνων, ένα φάσμα ιδεών που τον συνέχουν και τον απασχολούν. Κι ακόμα, τη διάθεση να κοινοποιεί, με τον τρόπο του, τις σκέψεις του για το νόημα της ζωής, για τους καλλιτέχνες και τους στοχαστές που, ο καθένας με το δικό του ιδιαίτερο ύφος, διακονούν τούτο το νόημα και προσδίδουν σημασίες στα καθημερινά, ή/και ιστορικά, συμβάντα. Είναι, συνεπώς, ολίγον τι άδικο, και άστοχο, αν μη τι άλλο, το να εγκαλείται ένας blogger, ο οποίος πρωτίστως αναρτά κείμενα παρουσίασης τέτοιων καλλιτεχνών και στοχαστών, για αυτοπροβολή, και εγωπάθεια. Μπορεί κάλλιστα να μην συμμερίζονται ολίγοι ή πολλοί τις προτιμήσεις του, να μη δίνουν δυάρα για την jazz του John Coltrane, για την εικαστική προσφορά του Marcel Duchamp, ή για την ποίηση του Νίκου Καρούζου, κι έτσι μια χαρά να στραφούν σε άλλα blogs, που προβάλλουν έργα και πρόσωπα της δικής τους προτιμήσεως. No problem!

Περαιτέρω, είναι επίσης άδικο και άστοχο, για να μην πω και παράλογο, το να εγκαλείται ένας blogger για λογοκρισία όταν επιλέγει να μην δημοσιοποιεί, να αφαιρεί πάραυτα, τα όποια σχόλια έρχονται σε βάναυση και κατάφωρη αντίθεση με την ποιότητα, το στυλ, και την γραμμή πλεύσεως του blog του. Η περιλάλητη δημοκρατία της blogo-σφαιρας επιτρέπει στον καθένα να συγκροτήσει πανεύκολα το δικό του blog και να κοινοποιεί εκεί τις όποιες θέσεις και απόψεις του. Όπως ουδείς διανοείται να εγκαλέσει έναν εκδοτικό οίκο για την απόφασή του να μην εκδώσει ΟΛΑ τα μυθιστορήματα που του αποστέλλονται προς έγκριση, ή ένα περιοδικό για την απόφασή του να μην παραχωρεί τις σελίδες του στους πάντες, ή έναν ραδιοφωνικό σταθμό για το να μην εμπιστεύεται σε όλο τον κόσμο τα μικρόφωνά του, έτσι δεν μπορούμε να εγκαλούμε έναν blogger για λογοκρισία όταν θεωρεί ότι κάποια σχόλια προσβάλλουν τον ίδιο και το blog του. Ή όταν είναι παντελώς άσχετα με τα όσα επιλέγει να προβάλλει. Φέρ’ ειπείν, δεν μπορούμε να εγκαλούμε τον blogger ενός λογοτεχνικού blog όταν δεν αναρτά σχόλια για τις επιδόσεις μιας (έστω αγαπημένης) ομάδας χόκεϊ επί πάγου, ή τον blogger που καταπιάνεται με την jazz όταν αφαιρεί από το blog του σχόλια για τη φωτογένεια του Γιώργου Γιασεμή, αίφνης, ή του Πάνου Κιάμου. Άλλο πράγμα είναι η δημοκρατία και η ελευθερία, και άλλο είναι η ασυδοσία, το μπάχαλο, και η κακοφωνία.

Δυο λόγια για την ιστορία και για την άρση κάποιων παρεξηγήσεων: το La Vie est Belle et Facile το έστησε, ερήμην μου, και μου το έστειλε ως λίαν ευπρόσδεκτο δώρο η φίλη σκηνοθέτις Λουκία Ρικάκη προκειμένου να δοκιμάσω κάποιες δυνατότητές μου και με αυτό το μέσο. Δράττομαι της ευκαιρίας να την ευχαριστήσω θερμά και πάλι. Συμβαίνει επί σειρά ετών (φευ, δεκαετιών!) να δημοσιοποιώ επωνύμως τις εργασίες μου. Περιοδικά (όπως τα: Ιδεοδρόμιο, Οδός Πανός, Πολιορκία, Πρόσωπα, Λέξη, Δέντρο, Σημειώσεις, κ.ά), εφημερίδες (όπως οι: Ελευθεροτυπία, Καθημερινή, Νέα, Βήμα, Ελεύθερος Τύπος), εκδότες (όπως: Ερατώ, Ροές, Καστανιώτης, Πατάκης, Μεταίχμιο, Ψυχογιός, Οξύ, Διόπτρα, Γαβριηλίδης, κ.ά.), με έχουν τιμήσει με την αψεγάδιαστη συνεργασία μας. Ραδιοφωνικοί σταθμοί (Δεύτερο Πρόγραμμα, ΕΡΑ 4, Εν Λευκώ, Στο Κόκκινο, Κανάλι 1) μου έχουν δώσει την ευκαιρία να εκφραστώ μέσω των ερτζιανών. Είναι εύλογο ότι δεν χρησιμοποιώ για λόγους αυτοπροβολής ή εγωπάθειας το blog μου, αλλά για να κοινοποιώ σε φίλους (ορισμένοι εκ των οποίων βρίσκονται στο εξωτερικό και είναι δύσκολο να έχουν άλλη πρόσβαση σε κάποια ελληνικά δρώμενα πέρα από αυτήν μέσω του Διαδικτύου και των blogs) ορισμένα πονήματά μου και ορισμένες πληροφορίες. Διαπιστώνει, άλλωστε, εύκολα κανείς ότι η συντριπτική πλειονότητα των αναρτήσεων στο La Vie est Belle, et Facile έχει να κάνει με σημαντικές, κατά τη γνώμη μου πάντα, και ενδιαφέρουσες προσωπικότητες της τέχνης και του στοχασμού (σκηνοθέτες, μουσικούς, ποιητές, μυθιστοριογράφους). Φυσικά, με κέφι πάντα, και με διάθεση χιούμορ προβαίνω και σε κάποιες, ολίγες πάντως, αναρτήσεις που δεν είναι παρά κλεισίματα ματιού σε εκλεκτούς φίλους, και διασκεδαστικά (για μένα και τους φίλους μου) private jokes.

Και κάτι για τους λεγόμενους ανώνυμους/ ψευδώνυμους: διατηρώ την πάγια θέση ότι η ανωνυμία/ψευδωνυμία είναι επιτρεπτή σε περιόδους πολιτικής καταστολής και διώξεως των ιδεών, ή σε φιλολογικά παιχνίδια, συνήθως μπορχεσικού τύπου (όπου ο ανώνυμος παίζει ευγενικά με το corpus της λογοτεχνικής παραγωγής – και όπου άλλωστε ο ανώνυμος/ψευδώνυμος παρέχει «κλειδιά» για την αναγνώρισή του, και έτσι για περαιτέρω παιχνίδια, κάτι που απολαύσαμε στην περίπτωση του Κρητιώτη, αλλά και «σκηνοθετών» ή «στοχαστών» που έχει πλάσει, κατά καιρούς, η ευφάνταστη πένα του Αχιλλέα Κυριακίδη, και άλλων). Όταν καταφεύγουμε στην ανωνυμία/ψευδωνυμία για να σπιλώσουμε, να καθυβρίσουμε, να κατεδαφίσουμε (ατελέσφορα ως επί το πλείστον, μιας και σχεδόν κανένας δεν εμπιστεύεται σχόλια ανωνύμων/ψευδωνύμων κηνσόρων) τότε, κατά τη γνώμη μου τουλάχιστον, η ανωνυμία/ψευδωνυμία είναι, στην καλύτερη περίπτωση, μάλλον άσφαιρη και ελαφρώς οχληρή. Υπάρχει, τέλος, και μία περίπτωση ανωνυμίας/ψευδωνυμίας, και πάλι παιγνιακού τύπου, όταν ο ανώνυμος/ψευδώνυμος συμβαίνει να είναι φίλος και γνωστός μας, αλλά επιλέγει να μην κοινοποιεί το όνομά του για λόγους που έχει ήδη εκθέσει στον blogger και είναι σεβαστοί από αυτόν. Σημειώνω ότι τέτοιοι ανώνυμοι/ψευδώνυμοι ουδέποτε είναι υβριστές και συνήθως έχουν μία ιδιότητα ή ένα επάγγελμα που τους επιβάλλουν ένα είδος διακριτικότητας στην μέσω των blogs επικοινωνία τους. (Μπορεί, επί παραδείγματι, να είναι αξιωματικοί του ελληνικού στρατού και να μην επιθυμούν να γνωρίζει ο διοικητής τους ότι ξετρελαίνονται με την μουσική των Einstuerzende Neubauten, ότι διαβάζουν μανιωδώς Hegel και Debord, ότι έχουν προσφάτως ερωτευθεί με μια ξανθομαλλούσα καλλονή, ή ότι συναγελάζονται με διόλου ευυπόληπτους, στον ελληνικό στρατό, τύπους σαν και του λόγου μου).

ΥΓ. Είμαστε, όλοι οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ, σε θέση να γνωρίζουμε ότι υπάρχουν και blogs ανωνύμων/ψευδωνύμων που είτε θέλουν να πειραματιστούν μέσω της blogo-σφαιρας (για να ετοιμάσουν αργότερα ένα μυθιστόρημα ή μία ταινία, φέρ’ ειπείν), είτε να δοκιμαστούν σε τρόπους έκφρασης που έρχονται σε (γόνιμη ή άγονη) αντίφαση με αυτούς διά των οποίων έχουν γίνει γνωστοί (ένας καταξιωμένος ποιητής, ας πούμε, θέλει να εκφραστεί μέσω του πεζού ή του δοκιμιακοί λόγου, ή ένας πολύ δημοφιλής μουσικός επιθυμεί να κοινοποιήσει σε κάποιους φίλους τις επιδόσεις του στη ζωγραφική), αλλά προσωπικώς εγώ, και δίχως να δεσμεύω κανέναν, βεβαίως, αποφεύγω να παρακολουθώ τέτοια blogs.

Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης

Δεν υπάρχουν σχόλια: