Clichy
[Λουβσιέν]
[9 Μαΐου 1933]
[Χένρι],
Λοιπόν, έκανα τη συζήτηση με τον Μπράντλι για σένα. Είπε ωραία πράγματα για σένα. Όταν είσαι καλός είσαι αξεπέραστος. Πιστεύει πάρα πολύ σ’ εσένα. Ότι είσαι ποιητής. Του αρέσει ανθρώπινα η γενναιοδωρία σου σε σχέση με άλλους συγγραφείς (αμελητέους, όπως ο Φρεντ). Εύχεται να είχε τα μέσα να παράσχει ένα εισόδημα σε αξιόλογους συγγραφείς όπως εσύ, έτσι ώστε να μην ανησυχείς πια και να μπορείς να δουλεύεις γαλήνια. Είπε ότι ήταν ανάγκη να έχεις τελειώσει με το επεισόδιο της Τζουν ώστε να είσαι σε θέση να γράψεις καλά γι’ αυτό, ότι επιχείρησες να το κάνεις υπερβολικά γρήγορα και ότι τώρα περιμένει πολύ σπουδαιότερα πράγματα, ναι, σπουδαιότερα (έρχονται, ω, έρχονται!). Συνέβη να πω ότι εφόσον το κοινό μπόρεσε να αποδεχτεί το Voyage au Bout de la Nuit θα αποδεχτεί και το δικό σου βιβλίο, αναφερόμενη στη γλώσσα, και σε σχέση με αυτό ο Μπράντλι είπε: «Ο Μίλερ είναι πολύ πιο διακεκριμένη διάνοια απ’ τον Σελίν». Διακεκριμένη διάνοια! Ζήτω! Επικρότησε την προσπάθειά μου με τον Στιλ, αν και λέει ότι το γαλλικό κοινό δεν είναι το σημαντικό. Λέει ότι ο Κάχεϊν δεν φοβάται τα προβλήματα αλλά τις πωλήσεις, και κρατάει κι άλλα βιβλία για αργότερα, εξαιτίας των γενικών συνθηκών, μιας και υπολογίζει στους τουρίστες ως αναγνώστες. Είπε επίσης ότι δεν υπάρχει στο Voyage τίποτα σαν τη σατανική δαντική φαντασία που έχεις εσύ. Εύγε για τον Μπράντλι. Θα μπορούσα να τον αγκαλιάσω και να τον φιλήσω (αλλά δεν το έκανα). Το άξιζε! Μιλήσαμε με τις ώρες. Μίλησε πολύ για τον ίδιο του τον εαυτό.
Θέλει όλο το ημερολόγιο [της παιδικής ηλικίας]. Πλήρες. Γαλλικό & Αγγλικό. Θα το δείξει στον [Άλφρεντ] Νοπφ την επόμενη εβδομάδα. Πρότεινε να περικόψουμε το θρησκευτικό μέρος. Σύμφωνοι. Και τα ποιήματα. Επίσης σύμφωνοι. Θα κάνει ο ίδιος τις περικοπές. Το μυστικό του Μπράντλι είναι ότι όταν ήταν νέος έγραψε μια συλλογή ποιημάτων (θεωρήθηκαν τολμηρά εκείνη την εποχή[1]) και ότι πίσω από την εργασία του θάλλει ένα μελαγχολικό ενδιαφέρον για το γράψιμο~ του αρέσει να βοηθάει, να καθοδηγεί, να κρίνει, να επηρεάζει, να συμπαρίσταται, και πάει λέγοντας. Ονειρεύεται να παίξει τον ρόλο που έπαιξε ο Χ [Φορντ Μάντοξ Φορντ] με τον [Τζόζεφ] Κόνραντ. Υποστήριξε και ενθάρρυνε τον Κόνραντ. Έτσι οραματίζεται τον ρόλο του. Του αρέσει να πραγματεύεται και να επεξεργάζεται χειρόγραφα, και αληθινά συμμετέχει σε όλα όσα γίνονται, με μια κρυφή, από δεύτερο χέρι, ικανοποίηση. Είναι ο τύπος του ανθρώπου που κάθε μη καλλιτέχνης θα έπρεπε να φιλοδοξεί να γίνει αν είχε αρκετή ταπεινοφροσύνη και τη δύναμη να υποχωρεί και να υπηρετεί. Τον θαυμάζω τον Μπράντλι γι’ αυτό.
Είπε ότι το ημερολόγιο [της παιδικής ηλικίας] έδωσε μια πολύ διασκεδαστική εικόνα της Νέας Υόρκης, απόλαυσε την αίσθηση του χιούμορ (τις διόλου κολακευτικές περιγραφές του εαυτού μου και των άλλων), διασκεδαστική εικόνα του παιδιού που είναι καλοαναθρεμμένο και σοφό (πλέκει, υπηρετεί, υπακούει, και λοιπά) μ’ εκείνη την κρυφή και υπερχειλίζουσα συναισθηματική, έντονη, χαοτική, δραματική ζωή στο βάθος. Είμαι ακόμα ένας άνθρωπος που έχει ωφεληθεί από τη γενναιοδωρία σου! Αυτό το έχω συχνά σημειώσει στο ημερολόγιο, τη γενναιοδωρία σου (τη βοήθειά σου προς τον Όσμπορν. Την υπομονή σου με τον Μπαλντ, και πάει λέγοντας). Τώρα εσύ παρουσιάζεις το ημερολόγιό μου στον κόσμο. Ο Μπράντλι είπε ότι πρέπει να το προλογίσει ένας πολύ γνωστός συγγραφέας. Άκου, Χένρι, αυτός δεν μπορεί παρά να είσαι εσύ. Αυτή η πολύ γνωστή προσωπικότητα είσαι εσύ που είδα από την πρώτη μέρα. Σε παρακαλώ, εντυπωσίασε τον κόσμο με την εικόνα που έχω για το μεγαλείο σου – έτσι ώστε να μπορέσεις να γράψεις τον πρόλογο!!! Σε περιμένω, εσένα. Πίστεψέ με, ορισμένες στιγμές μπορεί να έχω φανεί λίγο τρελή, ωστόσο καμία από τις υπερβολικές δηλώσεις μου για σένα δεν ήταν ποτέ αναληθής. Οι άλλοι άνθρωποι θα το ανακαλύψουν αργότερα αυτό. Είμαι πάρα πολύ γρήγορη, λες, πάντα πολύ γρήγορη. Αυτός είναι ο τρόπος ο δικός μου. Φοβόμουν να μιλήσω πάρα πολύ για σένα. Ο Μπράντλι ήταν περίεργος για τη ζωή μου. Με φαντάζεται προστατευμένη, πολύτιμα άγνωστη, δική του ανακάλυψη. Κατσούφιασε όταν του είπα ότι η ζωή μου είναι πολυτάραχη. Δεν ήθελε να είναι έτσι! Κανείς δεν θέλει να ζήσω, να γίνω γνωστή. Με θέλουν να είμαι μονάχα μια κιθάρα για μουσική δωματίου. Μονάχα εσύ λες: «Βγες έξω. Ανοίξου. Γίνε λίγο πιο σκληρή». Με προκαλείς. Κι εσύ έχεις το δίκιο. Σ’ αγαπώ γι’ αυτό.
Επέμενε να δει το «Alraune». Του το έδωσα και του εξήγησα τι απομένει να γίνει. Είχα κάνει τις διορθώσεις σε όσα είχες υπογραμμίσει στην τελευταία εκδοχή. Έτρεμα που του το έδωσα προτού το επιμεληθείς πλήρως εσύ, αλλά δείχνει να καταλαβαίνει ένα έργο εν εξελίξει, ακόμα και να του αρέσει. Αισθάνεται ότι έχει κι αυτός μερίδιο συμμετοχής. Τέλος πάντων, θα πρέπει να σταθώ ή να πέσω με το δικό μου γράψιμο. Έχω έναν τρομερό φόβο ότι ενδέχεται να πει: μόνο το ημερολόγιο είναι καλό. Είναι πολύ περίεργος να δει αν είμαι συγγραφέας, πέρα από το ημερολόγιο.
Μόλις έλαβα το πυρετώδες γράμμα σου για το «Crown» [του Ντ. Χ. Λόρενς]. Θα σου δώσω το «Crown», σου ανήκει, μιας και εσύ ανακάλυψες το νόημά του. Εγώ δεν κατάφερα να βγάλω τίποτε από αυτό. Και τούτο δείχνει πόσο βαθιά και πόσο μακριά έχεις πάει εσύ. Είμαι τρομερά ενθουσιασμένη. Άκου, αμέσως μόλις έχεις διάλειμμα, τηλεφώνησέ μου. Θα τα καταφέρω να σε δω με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο. Μακάρι να ερχόταν τώρα αμέσως ο μήνας Ιούνιος.
Ήμουν αόριστη σχετικά με τη ζωή μου. Δεν ήξερα πόσο πολλά μπορούσα να πω στον Μπράντλι. Θα μάθει. Είδε τη φωτογραφία σου στο γραφείο μου. Το «Alraune» θα του τα πει όλα. Υποθέτω.
Ήταν εκπληκτικός. Νοιάστηκε για την υγεία μου εξαιτίας κάποιων αναφορών σ’ αυτήν στο ημερολόγιο! Το αναθεματισμένο το ημερολόγιο θα έπρεπε να τελειώσει την Τετάρτη όταν θα έρθει ο πατέρας μου στη Λουβσιέν. Αλλά η ζωή μου τώρα αρχίζει ή έστω από τότε που γνώρισα τον πολύ γνωστό συγγραφέα Χ. Β. Μ. Αυτή ήταν η αρχή του ημερολογίου του Χ. Β. Μ.!
Μακάρι να μπορούσα να διαβάσω τι κάνεις. Θα έδινα τα πάντα για να ήμουν στο Κλισί απόψε!
Αναϊς
Δεν μπορείς να φανταστείς τι ένιωσα όταν άκουσα τα εγκώμια για σένα – τι χαρά μου δίνει αυτό. Και συνάμα αισθάνομαι ότι ο καθένας παίρνει ένα απόσπασμα ενώ μονάχα εγώ ξέρω το όλον.
Μου αρέσει η ιδέα της ανωνυμίας για το ημερολόγιο. Ταιριάζει με την παλαιότερη επιθυμία μου να παραμείνω άγνωστη. Είναι θαυμάσια, αυτή η μυστικότητα πάλι και για πάντα.
[1] Amicitia Amorque, σε ιδιωτική έκδοση 100 αντιτύπων, στα 1901, όταν ήταν είκοσι τριών ετών.
3 σχόλια:
Ένα από τα μεγαλύτερα ανθρώπινα επιτεύγματα είναι η αυτοέκφραση, όσο πιο εξομολογητική τόσο πιο επικίνδυνη, όσο πιο επικίνδυνη τόσο πιο εξυψωτική. Η εξομολογητική [ημερολογιακή] γραφή μοιάζει με την πληγή σε κάποιο τροπικό. Μπορεί να κλείνει αργά, αλλά αυτό σημαίνει πως επουλώνεται στο σωστό χρόνο.
@sexton: Όπως τα λες, κι ας αγαπάμε τις ΟΥΛΕΣ ΜΑΣ!!!
Και τα ούλα μας!
Δημοσίευση σχολίου