ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΠΟΥΤΣΑΚΗΣ

Το σημερινό ραδιοχρονογράφημά μου στο Κανάλι 1, Πειραιάς 90,4 FM και www.kanaliena.gr

Δυο Λόγια για τον Χρήστο Παπουτσάκη

Χτες έφυγε, ύστερα από θαρραλέα μάχη με την επάρατο, ο Χρήστος Παπουτσάκης. Γεννημένος στα Χανιά το 1934. Αρχιτέκτονας. Ιδρυτής του σημαντικού περιοδικού «Αντί». Ακάματος, επινοητικός, πείσμων. Τα γραφεία του περιοδικού ήταν το σπίτι του. Το περιοδικό ήταν η ζωή του. Είχε το χάρισμα να συγκεντρώνει νέους ανθρώπους γύρω του, ένα χάρισμα που διατήρησε έως την τελευταία του πνοή. Όντας ένα κινητό αρχείο, ήξερε να σε μαγεύει με διηγήσεις για χιλιάδες γεγονότα και περιστατικά της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Όπως κάθε έντονη προσωπικότητα, και μας λείπουν ολοένα και περισσότερο οι έντονες προσωπικότητες, αναμόχλευε πάθη, προξενούσε ρήξεις, παλλόταν μες στις αντιφάσεις, γεννούσε εχθρούς, αλλά και φίλους.

Ακόμα και οι πιο πιστοί φίλοι του «Αντί», δεν έπαυαν να διαφωνούν με πολλές θέσεις του Χρήστου Παπουτσάκη, αλλά και να συμφωνούν με πολλές άλλες. Έτσι είναι τα ζωντανά περιοδικά, έτσι είναι οι άνθρωποι, οι προσωπικότητες, που διαλέγουν να ζήσουν σύμφωνα με τις πεποιθήσεις τους, με τις προσηλώσεις τους, μες στην περιπέτεια του πείσματός τους. Για κάποιους από μας το «Αντί» ήταν, μαζί με τον «Πολίτη» του Άγγελου Ελεφάντη και το «Ιδεοδρόμιο» του Λεωνίδα Χρηστάκη, το οξυγόνο μας, ένα «οξυγόνο αντιδιαστολής», καθώς έλεγε για την ποίηση ο Νίκος Καρούζος. Αδημονούσαμε για το κάθε νέο τεύχος του, για να συμφωνήσουμε και να διαφωνήσουμε – ήτοι, για να συζητήσουμε, για να συνομιλήσουμε. Κάποιοι από μας σπεύδαμε να διαβάσουμε τις πολιτισμικές σελίδες του «Αντί», να διαβάσουμε τα πάντοτε πρωτότυπα κείμενα του Χρήστου Βακαλόπουλου, θρυαλλίδες που άναβαν τις πυρές πυρωμένων συζητήσεων. Αργότερα, τα κείμενα του Ηλία Λάγιου, πάντα δηκτικά, πάντα αιχμηρά, πάντα καίρια.

Όπως συνέβη με τον «Πολίτη» και το «Ιδεοδρόμιο» έτσι και από το «Αντί» παρέλασαν κατά καιρούς δεκάδες, εκατοντάδες πολύτιμες πένες, συγγραφείς, ποιητές, ζωγράφοι, αρχιτέκτονες, άνθρωποι με ανεξάρτητη σκέψη, πολίτες που ήξεραν να στοχάζονται ελεύθερα, διανοούμενοι που τιμούν την έννοια της λέξης. Ενίοτε, ίσως αναπάντεχα, έβρισκες στο «Αντί» απόψεις για τους μπήτνικς, για σπουδαίες μορφές του ροκ, για βιβλία που μας αναστάτωναν. Μεγάλο το χάρισμα, το ταλέντο, του Χρήστου Παπουτσάκη να ελκύει τους νέους, να τους γοητεύει, να τους ωθεί να εκφραστούν, να πούνε τα δικά τους με τρόπο αβίαστο και με τον πάντα πολύτιμο συνδυασμό λογισμού και ονείρου.

Πολλές πτυχές του «Αντί» με στενοχωρούσαν. Αλλά ήταν μια στενοχώρια δημιουργική. Μια στενοχώρια που με έβαζε σε σκέψεις, με έκανε να ζυγιάσω πάλι τις δικές μου απόψεις, να τις ξανακοιτάξω. Καλύτερα μια γόνιμη στενοχώρια, τελικά, παρά μια ανώδυνη αλλά άγονη ευφορία, έτσι δεν είναι; Πριν από μερικούς μήνες, ο Χρήστος Παπουτσάκης με τίμησε καλώντας με στο σπίτι του και προτείνοντάς μου να αναλάβω τη διεύθυνση των πολιτισμικών σελίδων του «Αντί». Μεγίστη τιμή, ιδίως για έναν φανατικό αναγνώστη του περιοδικού και περιστασιακό συνεργάτη του. Δεν μπόρεσα, λόγω άλλων υποχρεώσεων, να αποδεχτώ την τόσο τιμητική πρόταση. Αλλά δεν θα πάψω να τον ευγνωμονώ γι’ αυτή, και για τα όσα πρόσφερε ο Παπουτσάκης. Και δεν θα λησμονήσω ποτέ την τελευταία, απέραντα συγκινητική συνάντησή μας.

Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης
Πλατεία Παπαδιαμάντη, 10/03/09