ΣΕΛΙΝ

Το παρακάτωθι ακούστηκε σήμερα, 7 Οκτωβρίου 2008, από το Κανάλι 1, Πειραιάς, 90,4 FM, μεσημέρι παρά πέντε.


Όταν το δάχτυλο έδειχνε το φεγγάρι, ο ηλίθιος κοίταζε το δάχτυλο. Μες στη δίνη των σκανδάλων, ακόμα ένα – ναι, ακόμα ένα σκάνδαλο, και τι σκάνδαλο! Μεταφραστής ο ίδιος, μερικές φορές στη βραχεία λίστα, ήτοι στο παρά πέντε και παρά τρίχα για την απονομή κρατικού βραβείου, το οποίο για μένα μονάχα οικονομικό ενδιαφέρον θα είχε, δήλωσα υπευθύνως προ μηνών, συμπληρώνοντας μάλιστα σε Κέντρο Εξυπηρετήσεως Πολιτών υπεύθυνη δήλωση του Νόμου 105, ότι η πληρέστερη, καλύτερη, εναργέστερη, ιδιοφυέστερη μετάφραση που εκπονήθηκε και κατορθώθηκε τα τελευταία πολλά χρόνια είναι αυτή της Σεσίλ Ιγγλέση Μαργέλλου που μας δώρισε στα ελληνικά τον λογοτεχνικό ογκόλιθο Ταξίδι στην άκρη της νύχτας του Σελίν. Έγραψα για τούτο το ανδραγάθημα στο περιοδικό «Γαλέρα» και στην εφημερίδα «Ελεύθερος Τύπος». Υποστήριξα ότι δεν πρόκειται απλώς για μετάφραση αλλά για εκ νέου επινόηση της υπέροχης γλώσσας που είναι τα ελληνικά. Θεώρησα, εντός μου, και το διαλάλησα, σε φίλους και γνωστούς, ότι η εν λόγω μετάφραση και εκ νέου επινόηση της γλώσσας μας θα βραβευθεί όπως-και-δήποτε. Κούνια που με κούναγε, κι εμένα και όλους όσοι, πέρα από προσωπικές ιστορίες, λατρεύουμε ό,τι αξίζει και τρώμε τα χρόνια μας στηρίζοντάς το, αδόλως, ανιδιοτελώς και ανυστεροβούλως. Παραδίδω στην αιωνιότητα τα ονόματα της επιτροπής του ΕΚΕΜΕΛ που με ψήφους τέσσερις έναντι μιας δεν έστερξε να βραβεύσει τον Σελίν της Μαργέλλου (: Τ. Θεοδωρόπουλος, Ε. Ζέρβα, Ε. Λυχναρά, Σ. Πασχάλης, Λ. Τσιριμώκου), και σπεύδω να παραθέσω ένα απόσπασμα από το κείμενό μου για το Ταξίδι, μειδιώντας πικρά καθώς σκέφτομαι ότι σε τούτη εδώ τη χώρα κάνουν κουμάντο οι ηθικώς/πνευματικώς/ψυχικώς πυγμαίοι: Είναι ήδη κοινός τόπος, και έχει τονιστεί από πολλούς, ότι η εργασία της Σεσίλ Ιγγλέση Μαργέλλου είναι άθλος. Όλα τα συστατικά της σελινικής γλώσσας έχει κατορθώσει να τα γυρίσει στα ελληνικά. Παρηχήσεις και συνηχήσεις («Λυσσιάζω! λυσσομάνι! λαχανιάζω!», «Τέρμα το αίμα», «πάλλουσα απαγγέλουσα», «ρουθουζίνουν φρουμάζουν, ντιντινίζουν», «ανόρεχτοι ανιχνευτές ανυπόστατων Κυθήρων»), ιλιγγιώδεις εναλλαγές στον ρυθμό, εξόχως πετυχημένη μίξη λέξεων της καθαρεύουσας, της καθομιλουμένης, της αργκό, της ιατρικής ιδιολέκτου, αντλώντας από αιώνες τεθνεώτων και ζώντων ελληνικών (κερχανάς, μέγκλα, στανικός, γανιασμένος, αλλά και ποδόμακτρον, χειρόκτια, οιδαλέος), ακριβέστατη μεταφορά στρατιωτικών, επιστημονικών, τεχνικών όρων, και μία εύχυμη, μουσική, ποιητική οργάνωση των φράσεων, καθιστούν το εγχείρημα της ΣΙΜ όχι απλώς μιαν ακραιφνώς ανεπίληπτη μετάφραση αλλά, πρέπει να πούμε, ένα αυτόνομο έργο, δίνοντάς μας τη δυνατότητα να δούμε ότι εντέλει στην έκδοση της Εστίας έχουμε ένα πακέτο δύο αριστουργηματικών κειμένων σε ένα, ότι η μεταφράστρια με όχημα/πρόσχημα μια μεταφραστική εργασία προβαίνει σε μιαν εμπνευσμένη μα και μεθοδικότατη επανεπινόηση της ελληνικής γλώσσας (αντλώντας από αιώνες δημιουργίας κάθε λογής ποίησης και πεζογραφίας στη χώρα μας), καλώντας μας κατ’ ουσίαν και πάλι να ανακαλύψουμε, απολαύσουμε, αναγνωρίσουμε και, γιατί όχι;, χρησιμοποιήσουμε τον πλούτο των ελληνικών. Οφείλουμε να είμαστε ευγνώμονες απέναντι σε τέτοιες πολύτιμες προσφορές!

Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης
Πλατεία Παπαδιαμάντη, 07/10/2008