Το παρακάτωθι ακούστηκε από το Κανάλι 1, Πειραιάς, 90,4 FM, μεσημέρι παρά πέντε όπως πάντα. Διαβάζω Γκουτιέρες, είναι πολύ γερός συγγραφέας, τον συστήνω θερμά και ανεπιφύλακτα.
Απόψε, από τα μεσάνυχτα και έως τις 2, ο Μπαμπασάκης είναι καλεσμένος στην εκπομπή «24 Καρέ στο Ραδιόφωνο» στον Κόκκινο, 105,5 FM. Θα συνομιλήσει με τους εκλεκτούς Νέστορα Πουλάκο και Νίκο Κουρμουλή για τον κινηματογράφο, τη λογοτεχνία, την καθημερινή ζωή, ενώ θα κάνει τις μουσικές επιλογές, και θα προσφέρει το δείπνο! ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΕΙΤΕ!!!
Ανάσες Πλούτου μες στη Φτώχια, Ι
Αν όχι μεγάλες, ας πούμε σημαντικές πτυχές της τέχνης παγκοσμίως παράγονταν παλαιότερα μέσα στη φτώχια. Πέρα από το τι τραβούσαν πελώριοι δημιουργοί όπως ο Μότσαρτ ή ο Μπετόβεν, ο Θερβάντες ή ο Μπαλζάκ, ολόκληρα ρεύματα μιας τέχνης από τα κάτω εξέβαλλαν μέσα από την ένδεια και τα βάσανα της πενίας, και φούσκωσαν και απλώθηκαν και συγκλόνισαν, και ακόμα συγκλονίζουνε, τον κόσμο. Αρκεί να πούμε blues, αρκεί να πούμε ρεμπέτικο. Δεν είναι ανάγκη να έχει διαβάσει κανείς το βαρύτιμο έργο Ιστορία και Ταξική Συνείδηση του Γκέοργκ Λούκατς, για να κατανοήσει μια χαρά ότι κάποτε είτε οι φτωχοί, είτε το προλεταριάτο των μεγαλουπόλεων, είτε οι περιθωριοποιημένοι κοινωνικά, είτε οι με τη δική τους θέληση παραβάτες των κοινωνικών κανόνων της εποχής τους, εν γένει όσοι βρίσκονταν σε κατάσταση αντιμαχίας με το λεγόμενο main stream, επινοούσαν τρόπους δυναμικής έκφρασης της καθημερινότητάς τους. Σπουδαία τραγούδια, κυρίως, αλλά και σπουδαία ποιήματα, διηγήματα, ακόμα και μυθιστορήματα και πίνακες ζωγραφικής, έχουν παραχθεί κάτω από εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες, κι όχι σε πύργους χλιδής ή σε ρετιρέ άνεσης και βολής. Το σημαντικό είναι ότι στριμωγμένοι έβρισκαν διεξόδους περήφανης παρηγοριάς που γινόταν, πολλές φορές, καταγγελία των συνθηκών, καταδίκη όσων τις επέβαλλαν, επιθετικότητα προς το εκάστοτε κατεστημένο. Οι στριμωγμένοι, οι παραβάτες, οι πένητες δημιουργούσαν μια κουλτούρα ολοδική τους, έναν δικό τους πολιτισμό, μια δική τους γλώσσα. Και περαιτέρω, δικούς τους, ιδιαίτερους, λίαν επεξεργασμένους μες στο πέρασμα του χρόνου, τρόπους ένδυσης, βαδίσματος, εκφοράς του λόγου, στυλ στο πίνειν και στο καπνίζειν.
Σήμερα, στην εποχή της ομογενοποίησης και της παστερίωσης, ενός υστερικού «πολιτικώς ορθόν», μιας γενικευμένης κατάργησης των ορίων, έστω και φαινομενικά, ενός τηλεοπτικού μονότονου θορυβώδους λόγου δίχως ουσιώδη αντίλογο, φαίνεται ότι μονάχα στα έγκατα της επίσημης πραγματικότητας, στις κατακόμβες των μεγαλουπόλεων, ανθίζουν διαφορετικές, ιδιαίτερες κουλτούρες. Τα εφήμερα ρεύματα της μόδας στερεύουν γρήγορα, μιας και είναι κατασκευασμένα και πανεύκολα αφομοιώσιμα από τα ΜΜΕ, οπότε άνευ όντως ενδιαφέροντος, και άνευ όντως ιδιαίτερου λόγου και ταυτότητας. Μοιάζουν σπασμωδικά, ασπόνδυλα, άγευστα και άοσμα. Δίχως νοσταλγική διάθεση, απλώς με μια ψύχραιμη παρατηρητικότητα διαπιστώνει κανείς ότι, φέρ’ ειπείν, οι λεγόμενοι emo, σχέση ουδεμία δεν έχουν με τους beatnicks, τους λετριστές, ή τους punks. Η φτώχια ή το στρίμωγμα «καπελώνονται» από το main stream, από κατασκευασμένα εργαστηριακώς ψευτο-όνειρα και βεβιασμένες ταυτίσεις με πρότυπα εξίσου εργαστηριακώς κατασκευασμένα.
Υπάρχουν, πάντως, δημιουργοί που καταφέρνουν μέσα σε συνθήκες άγριες, αντίξοες έστω, να παραμείνουν ιδιαίτεροι, ανεξάρτητοι, επινοητικοί, να επιμένουν να εκφράσουν την στάση τους απέναντι σ’ αυτές τις συνθήκες, να παίρνουν λυτρωτικές ανάσες μες στη φτώχια και να μας προσφέρουν έργα που όχι μονάχα συγκινούν αλλά επαναφέρουν το πρόταγμα της αυτόνομης αυτοέκφρασης, της δημιουργίας από τα κάτω μιας κουλτούρας που διαφοροποιείται ριζικά από το main stream. Ανάμεσα σ’ αυτούς, ο ποιητής, ζωγράφος και συγγραφέας Πέδρο Χαουάν Γκουτιέρες, ο ήδη θρυλικός Μπουκόφσκι της Κούβας. Θα επανέλθουμε στον Γκουτιέρες, και σε άλλους τέτοιους πολύτιμους δημιουργούς, για να δούμε πώς μπορούμε να ξαναστήσουμε τις κομμένες γέφυρες μ’ ένα γόνιμο παρελθόν.
Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης
Πλατεία Παπαδιαμάντη, 22/10/08
Απόψε, από τα μεσάνυχτα και έως τις 2, ο Μπαμπασάκης είναι καλεσμένος στην εκπομπή «24 Καρέ στο Ραδιόφωνο» στον Κόκκινο, 105,5 FM. Θα συνομιλήσει με τους εκλεκτούς Νέστορα Πουλάκο και Νίκο Κουρμουλή για τον κινηματογράφο, τη λογοτεχνία, την καθημερινή ζωή, ενώ θα κάνει τις μουσικές επιλογές, και θα προσφέρει το δείπνο! ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΕΙΤΕ!!!
Ανάσες Πλούτου μες στη Φτώχια, Ι
Αν όχι μεγάλες, ας πούμε σημαντικές πτυχές της τέχνης παγκοσμίως παράγονταν παλαιότερα μέσα στη φτώχια. Πέρα από το τι τραβούσαν πελώριοι δημιουργοί όπως ο Μότσαρτ ή ο Μπετόβεν, ο Θερβάντες ή ο Μπαλζάκ, ολόκληρα ρεύματα μιας τέχνης από τα κάτω εξέβαλλαν μέσα από την ένδεια και τα βάσανα της πενίας, και φούσκωσαν και απλώθηκαν και συγκλόνισαν, και ακόμα συγκλονίζουνε, τον κόσμο. Αρκεί να πούμε blues, αρκεί να πούμε ρεμπέτικο. Δεν είναι ανάγκη να έχει διαβάσει κανείς το βαρύτιμο έργο Ιστορία και Ταξική Συνείδηση του Γκέοργκ Λούκατς, για να κατανοήσει μια χαρά ότι κάποτε είτε οι φτωχοί, είτε το προλεταριάτο των μεγαλουπόλεων, είτε οι περιθωριοποιημένοι κοινωνικά, είτε οι με τη δική τους θέληση παραβάτες των κοινωνικών κανόνων της εποχής τους, εν γένει όσοι βρίσκονταν σε κατάσταση αντιμαχίας με το λεγόμενο main stream, επινοούσαν τρόπους δυναμικής έκφρασης της καθημερινότητάς τους. Σπουδαία τραγούδια, κυρίως, αλλά και σπουδαία ποιήματα, διηγήματα, ακόμα και μυθιστορήματα και πίνακες ζωγραφικής, έχουν παραχθεί κάτω από εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες, κι όχι σε πύργους χλιδής ή σε ρετιρέ άνεσης και βολής. Το σημαντικό είναι ότι στριμωγμένοι έβρισκαν διεξόδους περήφανης παρηγοριάς που γινόταν, πολλές φορές, καταγγελία των συνθηκών, καταδίκη όσων τις επέβαλλαν, επιθετικότητα προς το εκάστοτε κατεστημένο. Οι στριμωγμένοι, οι παραβάτες, οι πένητες δημιουργούσαν μια κουλτούρα ολοδική τους, έναν δικό τους πολιτισμό, μια δική τους γλώσσα. Και περαιτέρω, δικούς τους, ιδιαίτερους, λίαν επεξεργασμένους μες στο πέρασμα του χρόνου, τρόπους ένδυσης, βαδίσματος, εκφοράς του λόγου, στυλ στο πίνειν και στο καπνίζειν.
Σήμερα, στην εποχή της ομογενοποίησης και της παστερίωσης, ενός υστερικού «πολιτικώς ορθόν», μιας γενικευμένης κατάργησης των ορίων, έστω και φαινομενικά, ενός τηλεοπτικού μονότονου θορυβώδους λόγου δίχως ουσιώδη αντίλογο, φαίνεται ότι μονάχα στα έγκατα της επίσημης πραγματικότητας, στις κατακόμβες των μεγαλουπόλεων, ανθίζουν διαφορετικές, ιδιαίτερες κουλτούρες. Τα εφήμερα ρεύματα της μόδας στερεύουν γρήγορα, μιας και είναι κατασκευασμένα και πανεύκολα αφομοιώσιμα από τα ΜΜΕ, οπότε άνευ όντως ενδιαφέροντος, και άνευ όντως ιδιαίτερου λόγου και ταυτότητας. Μοιάζουν σπασμωδικά, ασπόνδυλα, άγευστα και άοσμα. Δίχως νοσταλγική διάθεση, απλώς με μια ψύχραιμη παρατηρητικότητα διαπιστώνει κανείς ότι, φέρ’ ειπείν, οι λεγόμενοι emo, σχέση ουδεμία δεν έχουν με τους beatnicks, τους λετριστές, ή τους punks. Η φτώχια ή το στρίμωγμα «καπελώνονται» από το main stream, από κατασκευασμένα εργαστηριακώς ψευτο-όνειρα και βεβιασμένες ταυτίσεις με πρότυπα εξίσου εργαστηριακώς κατασκευασμένα.
Υπάρχουν, πάντως, δημιουργοί που καταφέρνουν μέσα σε συνθήκες άγριες, αντίξοες έστω, να παραμείνουν ιδιαίτεροι, ανεξάρτητοι, επινοητικοί, να επιμένουν να εκφράσουν την στάση τους απέναντι σ’ αυτές τις συνθήκες, να παίρνουν λυτρωτικές ανάσες μες στη φτώχια και να μας προσφέρουν έργα που όχι μονάχα συγκινούν αλλά επαναφέρουν το πρόταγμα της αυτόνομης αυτοέκφρασης, της δημιουργίας από τα κάτω μιας κουλτούρας που διαφοροποιείται ριζικά από το main stream. Ανάμεσα σ’ αυτούς, ο ποιητής, ζωγράφος και συγγραφέας Πέδρο Χαουάν Γκουτιέρες, ο ήδη θρυλικός Μπουκόφσκι της Κούβας. Θα επανέλθουμε στον Γκουτιέρες, και σε άλλους τέτοιους πολύτιμους δημιουργούς, για να δούμε πώς μπορούμε να ξαναστήσουμε τις κομμένες γέφυρες μ’ ένα γόνιμο παρελθόν.
Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης
Πλατεία Παπαδιαμάντη, 22/10/08
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου