ΤΟ ΕΒΔΟΜΟ ΡΑΔΙΟΧΡΟΝΟΓΡΑΦΗΜΑ

Το παρακάτω, Έβδομο Ραδιοχρονογράφημα, μεταδόθηκε χθες από το Κανάλι 1, Πειραιάς, στις 12 παρά πέντε το μεσημέρι, όπως πάντα. Απόψε, έχουμε ταρατατζούμ, παίδες, στο Βιβλιοπωλείο ΚΟΑΝ, γωνία Σκουφά 64 και Δελφών, με αφορμή την έκδοση του καταπληκτικού βιβλίου Tom Wais, Αθώος στα Όνειρά σου [κείμενα και συνεντεύξεις], μεταφρασμένο από τον Άλεξ Καλοφωλιά και τον Πάνο Τομαρά. Θα μιλήσουν οι μεταφραστές, καθώς επίσης και η Σώτη Τριανταφύλλου (η οποία συνέβαλε στην έκδοση μεταφράζοντας ποιήματα του Charles Bukowski, τα οποία αγαπάει ο Waits), και ο Μάκης Μηλάτος, ο οποίος προλογίζει το βιβλίο και συντάσσει την εργογραφία του Waits. Τέλος, αύριο, 5 Απριλίου, δέκα το βράδυ και έως τα μεσάνυχτα, στην ζωντανή εκπομπή μου «Ο Αφρός των Ημερών» στους 90.4 και στο Κανάλι 1, βεβαίως-βεβαίως), θα έχω καλεσμένο τον Άλεξ Καλοφωλιά, θα το γλεντήσουμε με κομμάτια του Waits αλλά και με καινούργια των Earthbound. Συντονιστείτε!

Η Παρακμή των Παρωνυμίων

«Τον Γιάννη τον Γαλάνη τι τον έχεις;» με ρώτησε, πάνε χρόνια τώρα, μια γλυκύτατη κυρία, βιβλιοπώλισσα, που αργότερα αποδείχτηκε ότι ήταν μακρινή μου θεία, του πατέρα μου εξαδέλφη. Δεν ήξερα κανέναν Γαλάνη, αλλά όπως επίσης αποδείχτηκε από την συζήτηση, ο εν λόγω Γαλάνης δεν ήταν άλλος από τον ίδιο τον πατέρα μου. Όλοι στην Ακράτα, όπου παραθέριζαν, τον ήξεραν ως Γαλάνη, και έτσι τον φώναζαν. Ήταν το παρωνύμιό του, το παρατσούκλι του.

Ο Κάρολος Μαρξ, λόγω των μελαψών του χαρακτηριστικών, είχε, μάλλον από τον Ένγκελς, κοσμηθεί με το παρατσούκλι «Ο Μαύρος». Τον Βλαδίμηρο Ίλιτς Ουλιάνοφ, πασίγνωστο ως Λένιν, τον αποκαλούσαν, ήδη από νεαρό, «Γέρο», λόγω της μεγάλης του σοφίας. Ο Μιχαήλ Μπακούνιν ήταν γνωστός σε ορισμένους κύκλους ως «Πρίγκιπας του Διχασμού», ενώ ο Λοχαγός Μάνφρεντ φον Ριχτχόφεν, έγινε θρύλος των αιθέρων, σεβαστός και από τους εχθρούς του, ως «Ο Κόκκινος Βαρόνος», και εν προκειμένω το «κόκκινος» δεν είχε καμία σχέση με τις πολιτικές του προτιμήσεις, κάθε άλλο, αλλά με το κόκκινο τριπλάνο Φόκερ που τόσο επιδέξια πιλοτάριζε. Ο συμπατριώτης του, ο στρατάρχης Έρβιν Γιόχαν Όιγκεν Ρόμμελ έμεινε στην ιστορία με το προσωνύμιο «Η Αλεπού της Ερήμου», χάρη στους ιδιοφυείς ελιγμούς του στη Βόρειο Αφρική. «Πατερούλης», ο Ιωσήφ Βισαριονόβιτς Τζουκασβίλι, ο διαβόητος και ως Στάλιν, ήτοι Ατσάλινος, ενώ επίσης «Πατερούλης», «Πάπα», ο πατριάρχης της νεωτερικής αμερικανικής πεζογραφίας, ο Έρνεστ Χέμινγουεϊ. Τον Γκι Ντεμπόρ τον Γάλλο ρηξικέλευθο στοχαστή, επαναστάτη, και συγγραφέα της Κοινωνίας του Θεάματος, τον φώναζαν «Στρατηγό», ιδίως μετά την εξέγερση του Μάη του 68, τον κάποτε φίλο του και συγγραφέα της «Επανάστασης της Καθημερινής Ζωής», Ραούλ Βανεγκέμ, τον είχαν βαφτίσει οι σύντροφοί του «Βαμπίρ», ενώ έναν άλλο παλιόφιλό τους, τον Εγγλέζο εικαστικό και ψυχογεωγράφο Ραλφ Ράμνεϊ, τον στόλισαν με το τιμητικό παρατσούκλι «Ο Πρόξενος», αναφορά στον κεντρικό χαρακτήρα Πρόξενο Τζόφρεϊ Φέρμιν από το αριστουργηματικό μυθιστόρημα του Μάλκολμ Λόουρι Κάτω από το Ηφαίστειο. Στη δική μας την παρέα, λέγαμε τον Γιάννη Τζώρτζη και τον Βασίλη Τσαλή, «Τζώρτζουακ» και «Τσάλαντι», από τον Τζακ Κέρουακ, συγγραφέα του On the Road, και τον επιστήθιο φίλο του Νιλ Κάσαντι, ενώ και ο ομιλών είχε κάποτε κοσμηθεί με το παρωνύμιο Ρόμπι Ρομπ, από τον άτεγκτο μα και έντιμο Ροβεσπιέρο.

Τα παρατσούκλια ήταν, στα όχι και τόσο παλιά χρόνια, μια γλυκιά συνήθεια, η δε εκπόνησή τους ήταν πάντα μια χαριτωμένα περιπετειώδης διαδικασία, άλλοτε ακαριαία, μια έκλαμψη της έμπνευσης, και άλλοτε γιορταστική, μέσα στα φιλόξενα στέκια, τη μουσική, τα ξεφαντώματα. Σήμερα, όχι δίχως κάποια μελαγχολία, όχι δίχως κάποια θλίψη, παρατηρώ ότι σπανίζουν, τα παρατσούκλια, ολοένα και πιο πολύ. Και λέω μελαγχολία και θλίψη, γιατί τα παρατσούκλια είναι παιδιά της παρέας, της κοινότητας, του «όλοι για έναν, και ένας για όλους». Και σήμερα, θες το τρεχαλητό για το μεροκάματο, θες οι κατραπακιές που τρώει, απανωτές μάλιστα, το χιούμορ, θες το άγχος, θες το στρες, ζούμε την παρακμή των συλλογικοτήτων, των παρεών, και άρα την παρακμή των παρωνυμίων, των παρατσουκλιών. Κρίμα δεν είναι, φίλες και φίλοι;