Περί Αγάπης

Στο Στρατόπεδο Συγκέντρωσης

[Το σημερινό μου Ραδιοχρονογράφημα, στο Κανάλι 1, 90,4 FM & www.kanaliena.gr, στις 12 παρά κάτι, όπως κάθε μέρα. Την Παρασκευή, στις 11 παρά κάτι]

Βαδίζαμε κοπιαστικά μες στη σκοτεινιά, πάνω από μεγάλα λιθάρια και μέσα από μεγάλους νερόλακκους, στον ένα και μοναδικό δρόμο που οδηγούσε πέρα από το στρατόπεδο. Οι φρουροί που μας συνόδευαν δεν έπαυαν να μας φωνάζουν και να μας καθοδηγούν κοπανώντας μας με τα κοντάκια των τουφεκιών τους. Όποιος είχε πολύ πρησμένα πόδια στηριζόταν στο μπράτσο του διπλανού του. Σχεδόν λέξη δεν λέγαμε~ ο παγερός αγέρας δεν ενθάρρυνε την ομιλία. Κρύβοντας το στόμα του πίσω από τον ανασηκωμένο του γιακά, ο άντρας που βάδιζε δίπλα μου ψιθύρισε άξαφνα: «Πού να μας έβλεπαν οι γυναίκες μας! Ελπίζω να είναι καλύτερα στα στρατόπεδα που τις έχουν και να μην ξέρουν τι συμβαίνει σ’ εμάς».
Αυτά τα λόγια μου έφεραν στο μυαλό σκέψεις για τη σύζυγό μου. Κι όπως συνεχίζαμε να πεζοπορούμε για μίλια, γλιστρώντας στα παγωμένα σημεία, να στηρίζουμε ο ένας τον άλλο ξανά και ξανά, να σέρνουμε ο ένας τον άλλον προς τα πάνω και προς τα εμπρός, τίποτε άλλο δεν είπαμε, αλλά ξέραμε και οι δύο: ο καθένας μας σκεφτόταν τη γυναίκα του. Πού και πού κοιτούσα τον ουρανό , όπου τα αστέρια άρχισαν να σβήνουν και το ρόδινο φως του πρωινού πήρε ν’ απλώνεται πίσω από ένα πρανές όλο σύννεφα. Αλλά το μυαλό μου γαντζώθηκε στην εικόνα της γυναίκας μου, τη φανταζόταν με αλλόκοσμη οξύτητα. Την άκουσα να μου απαντάει, είδα το χαμόγελό της, την έντιμη και ενθαρρυντική ματιά της. Αληθινή ή όχι, η ματιά της ήταν τώρα πιο φωτερή από τον ήλιο που άρχιζε να ανατέλλει.
Μια σκέψη με καθήλωσε: για πρώτη φορά στη ζωή μου είδα την αλήθεια όπως την τραγουδάνε τόσοι και τόσοι ποιητές, όπως τη διακηρύσσουν ως ύψιστη σοφία τόσοι και τόσοι στοχαστές. Την αλήθεια – ότι δηλαδή η αγάπη είναι ο υπέρτατος και υψηλότερος σκοπός στον οποίο μπορεί ο άνθρωπος να αποβλέπει. Τότε άδραξα το νόημα του μέγιστου μυστικού που έχουν να μεταδώσουν η ανθρώπινη ποίηση και η ανθρώπινη σκέψη και πίστη: Η σωτηρία του ανθρώπου είναι μέσα από την αγάπη και μέσα στην αγάπη. Κατάλαβα πώς ένας άνθρωπος που τίποτα δεν του έχει απομείνει στον κόσμο μπορεί, και πάλι, να αισθανθεί ευδαιμονία, έστω κι αν είναι μονάχα για μια σύντομη στιγμή, καθώς συλλογίζεται τους αγαπημένους του. Σε μια θέση απόλυτης ερήμωσης, όταν ο άνθρωπος δεν μπορεί να εκφραστεί με θετική δράση, όταν το μοναδικό του επίτευγμα ενδέχεται να συνίσταται στο να υπομένει τα βάσανά του με τον σωστό τρόπο –έναν αξιότιμο τρόπο– σε μια τέτοια θέση μπορεί κανείς, μέσα από τον έμπλεο αγάπης συλλογισμό των αγαπημένων του, να πετύχει την πλήρωση. Για πρώτη φορά στη ζωή μου ήμουν ικανός να καταλάβω τις λέξεις, «Οι άγγελοι είναι χαμένοι μες στην αέναη ενατένιση μιας απέραντης δόξας».

Victor Frankl [από το βιβλίο του «Η Αναζήτηση του Νοήματος», προσεχώς από τις εκδόσεις Ψυχογιός, σε μετάφραση Γιώργου-Ίκαρου Μπαμπασάκη]