Ivan Chtcheglov
“Sire, Je suis de l’autre pays”
“Il faut construire l’hacienda”
Οι προσηλώσεις μας. Τα όσα μας έκαναν να γίνουμε ό,τι ήδη ήμασταν, αλλά έπρεπε να τα βρούμε ταξιδεύοντας, αναζητώντας το πέρασμά μας (Notre vie est un voyage/ Dans l’Hiver et dans la Nuit,/ Nous cherchons notre passage…), και δεν ήσαν πάντα φωτεινά τα μονοπάτια, και δεν άνοιγαν πάντοτε οι θύρες, όχι, δεν ήσαν πάντοτε εύκολες, όταν η χρεία τες κουρταλούσε. Οι προσηλώσεις μας. Ο Hegel. Ο Marx, ο Debord. Αυτή είναι η σειρά. Κι η άλλη, το έχω γράψει γραπτώς κι εγγράφως το ’χω γράψει: Σολωμός, Καρούζος, Λάγιος. (Ποιος διανοήθηκε, στους χαλεπούς άχρωμους και άχαρους καιρούς μας, να τιμήσει έτσι, τόσο ακραία, έναν Φίλο Ποιητή;)
Ο Debord, λοιπόν. Και οι εκάστοτε σύντροφοί του. Που τόσο τους ετίμησε. Ανάμεσά τους και ο Ivan Chtcheglov. Ό,τι ήταν για τον Breton o Artaud, ήταν ο Chtcheglov για τον Debord. Ένας θρύλος και για μας, που ψάχναμε σαν έλλογοι μανιακοί τα ίχνη του να βρούμε, και τα βρήκαμε, εδώ κι εκεί, κομμάτια κι αποσπάσματα, σχέδια, ζωγραφιές, αναφορές, κείμενα, χαμένα, σκορπισμένα, μες στις δεκαετίες. Τον έκανα μάθημα, τον Chtcheglov, σε θαυμάσια αγόρια και κορίτσια στην Καλών Τεχνών, στο φετινό μεταπτυχιακό, περήφανος που κατάφερα να βρω υλικό και να μιλήσω γι’ αυτόν, και να πείσω κάποια παιδιά ωραία μαζί του δημιουργικά να ασχοληθούν. Την άνοιξη τη φετινή, δέκα χρόνια μετά τον θάνατό του, τον Απρίλιο του 1998, ύστερα από τότε που πήγε ν’ ανταμώσει τον δάσκαλό του, τον Artaud.
Και τώρα, εμείς, εδώ, στο La Vie est Belle, est Facile, ετοιμάζουμε ένα αφιέρωμα στον συγγραφέα του εμβληματικού κειμένου «Formulaire pour un urbanisme nouveau». Πέρασαν κάμποσα έτη, επίπονων μα διασκεδαστικών, ερευνών για να δούμε έστω τη φυσιογνωμία του, το βλέμμα του, το μειδίαμά του. Μια σκιά. Κι άλλα τόσα, ώσπου να φτάσουν στα χέρια μας πονήματα για τον βίο του, και κείμενά του που οι πάντες είχαν για παντοτινά χαμένα. Κανένα μυστήριο, εάν είναι ευγενές, δεν μένει ανεξιχνίαστο, δεν μένει σκοτεινό. Απόψε, προσφέρουμε στους happy few, σ’ αυτούς που λατρεύουν την ποίηση της περιπέτειας και την περιπέτεια της ποίησης, μια συγκλονιστική (για μένα, τουλάχιστον) εμπειρία, την οποία ψοφάω να μοιραστώ με το περιβάλλον μου: τον Chtcheglov να διαβάζει, επί μερικά λεπτά, ένα κείμενό του. Εικάζω (μονάχα απ’ όσα έχω διαβάσει σχετικά, αναγνωρίζοντας το στυλ, και παίζοντας με τις ημερομηνίες) ότι τον έχει κινηματογραφήσει ο ίδιος Debord, την περίοδο (έστω σύντομη) της επανασύνδεσής τους, στα 1963-4, και στο πλαίσιο της ταινίας του «Portrait d’Ivan Chtcheglov» (την οποία δεν ολοκλήρωσε, αλλά υλικό της οποίας ενσωμάτωσε στο ανυπέρβλητο «In girum imus nocte et consumimur igni»). Όπως και να ’χει «υπάρχουν πρωινά συγκινητικά, αλλά δύσκολα», και, εξάλλου, «η ιστορία είναι συγκινητική».
“Sire, Je suis de l’autre pays”
“Il faut construire l’hacienda”
Οι προσηλώσεις μας. Τα όσα μας έκαναν να γίνουμε ό,τι ήδη ήμασταν, αλλά έπρεπε να τα βρούμε ταξιδεύοντας, αναζητώντας το πέρασμά μας (Notre vie est un voyage/ Dans l’Hiver et dans la Nuit,/ Nous cherchons notre passage…), και δεν ήσαν πάντα φωτεινά τα μονοπάτια, και δεν άνοιγαν πάντοτε οι θύρες, όχι, δεν ήσαν πάντοτε εύκολες, όταν η χρεία τες κουρταλούσε. Οι προσηλώσεις μας. Ο Hegel. Ο Marx, ο Debord. Αυτή είναι η σειρά. Κι η άλλη, το έχω γράψει γραπτώς κι εγγράφως το ’χω γράψει: Σολωμός, Καρούζος, Λάγιος. (Ποιος διανοήθηκε, στους χαλεπούς άχρωμους και άχαρους καιρούς μας, να τιμήσει έτσι, τόσο ακραία, έναν Φίλο Ποιητή;)
Ο Debord, λοιπόν. Και οι εκάστοτε σύντροφοί του. Που τόσο τους ετίμησε. Ανάμεσά τους και ο Ivan Chtcheglov. Ό,τι ήταν για τον Breton o Artaud, ήταν ο Chtcheglov για τον Debord. Ένας θρύλος και για μας, που ψάχναμε σαν έλλογοι μανιακοί τα ίχνη του να βρούμε, και τα βρήκαμε, εδώ κι εκεί, κομμάτια κι αποσπάσματα, σχέδια, ζωγραφιές, αναφορές, κείμενα, χαμένα, σκορπισμένα, μες στις δεκαετίες. Τον έκανα μάθημα, τον Chtcheglov, σε θαυμάσια αγόρια και κορίτσια στην Καλών Τεχνών, στο φετινό μεταπτυχιακό, περήφανος που κατάφερα να βρω υλικό και να μιλήσω γι’ αυτόν, και να πείσω κάποια παιδιά ωραία μαζί του δημιουργικά να ασχοληθούν. Την άνοιξη τη φετινή, δέκα χρόνια μετά τον θάνατό του, τον Απρίλιο του 1998, ύστερα από τότε που πήγε ν’ ανταμώσει τον δάσκαλό του, τον Artaud.
Και τώρα, εμείς, εδώ, στο La Vie est Belle, est Facile, ετοιμάζουμε ένα αφιέρωμα στον συγγραφέα του εμβληματικού κειμένου «Formulaire pour un urbanisme nouveau». Πέρασαν κάμποσα έτη, επίπονων μα διασκεδαστικών, ερευνών για να δούμε έστω τη φυσιογνωμία του, το βλέμμα του, το μειδίαμά του. Μια σκιά. Κι άλλα τόσα, ώσπου να φτάσουν στα χέρια μας πονήματα για τον βίο του, και κείμενά του που οι πάντες είχαν για παντοτινά χαμένα. Κανένα μυστήριο, εάν είναι ευγενές, δεν μένει ανεξιχνίαστο, δεν μένει σκοτεινό. Απόψε, προσφέρουμε στους happy few, σ’ αυτούς που λατρεύουν την ποίηση της περιπέτειας και την περιπέτεια της ποίησης, μια συγκλονιστική (για μένα, τουλάχιστον) εμπειρία, την οποία ψοφάω να μοιραστώ με το περιβάλλον μου: τον Chtcheglov να διαβάζει, επί μερικά λεπτά, ένα κείμενό του. Εικάζω (μονάχα απ’ όσα έχω διαβάσει σχετικά, αναγνωρίζοντας το στυλ, και παίζοντας με τις ημερομηνίες) ότι τον έχει κινηματογραφήσει ο ίδιος Debord, την περίοδο (έστω σύντομη) της επανασύνδεσής τους, στα 1963-4, και στο πλαίσιο της ταινίας του «Portrait d’Ivan Chtcheglov» (την οποία δεν ολοκλήρωσε, αλλά υλικό της οποίας ενσωμάτωσε στο ανυπέρβλητο «In girum imus nocte et consumimur igni»). Όπως και να ’χει «υπάρχουν πρωινά συγκινητικά, αλλά δύσκολα», και, εξάλλου, «η ιστορία είναι συγκινητική».
http://www.youtube.com/watch?v=kEVOzj6CzKQ&eurl=http://frenchfighter.blogspo
Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης
Πλατεία Παπαδιαμάντη, 28η Μπρυμαίρ των Ανωνύμων Αλλωνύμων
Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης
Πλατεία Παπαδιαμάντη, 28η Μπρυμαίρ των Ανωνύμων Αλλωνύμων
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου