Έλβις, Φορέβερ

Έλβις ο Βασιλιάς
30 Χρόνια από τον Θάνατό του

Πέρασα μιαν αλησμόνητη βραδιά τις προάλλες ακούγοντας Μάνο Χατζιδάκι και διαβάζοντας τα περίφημα και περίτεχνα «Σχόλια του Τρίτου», τα οποία και παρουσιάζω στο ραδιόφωνο, στο Κόκκινο 105.5, αυτή την εβδομάδα, στο «Θρόισμα των Φύλλων» (12:55 και 23:55). Και το βελούδο του Χατζιδάκι μου έφερε στο νου το βελούδο του Έλβις. Τι σου είναι οι συνειρμοί! Κάτι σαν συναισθησία υπό την επήρεια της ιρλανδικής αιθυλικής αλκοόλης! Ιδού λοιπόν κάτι που είχα γράψει (και είχα δημοσιεύσει στο «Έψιλον»), για τα τριάντα χρόνια από τότε που ταξίδεψε στην άκρη του ουρανού ο Έλβις!


Βλέποντάς τον να δακρύζει ακατάσχετα και να τραυλίζει τραγικά τραγουδώντας τον ύμνο όσων μένουν πιστοί, στο non serviam, στο «δεν θα υπηρετήσω», το αγέρωχο «My Way», κι ύστερα να χαιρετίζει την κοπέλα του, και μετά να φωνάζει τον πατέρα του και να τον ανεβάζει στη σκηνή για μερικά δευτερόλεπτα, συνειδητοποιείς όλη τη θανάσιμη πίκρα τού να ηττάσαι από τις αντιφάσεις σου, του να συντρίβεσαι από την διελκυστίνδα ανάμεσα τον άγγελο και το διάβολο μέσα σου, του να μην είσαι πια παρά ένα θύμα των παθών σου, ένα πλάσμα διαλυμένο μα και αποφασισμένο για μιαν ηρωική έξοδο από την χρυσή ειρκτή της ματαιότητας. Οι τελευταίες ζωντανές εμφανίσεις του Βασιλιά, κάθε άλλο παρά ζωντανές ήσαν. Ήσαν τα σκιρτήματα ενός ετοιμοθάνατου που στα σαράντα δύο χρόνια του είχε ζήσει τα πάντα, είχε δει τα πάντα, είχε νιώσει τα πάντα, και τώρα, ήδη στη βάρκα του Αχέροντα, φρόντιζε να αποχαιρετήσει όσους αγάπησε και όσους τον αγάπησαν δωρίζοντάς τους ξανά το μεγαλείο της φωνής του. Πριν από τριάντα χρόνια, στις 17 Αυγούστου του 1977, το μεγαλείο αυτό έσβησε. Για να μείνει αθάνατο.
Ο Έλβις Ααρών Πρίσλεϊ γεννήθηκε στιγματισμένος ήδη από το θάνατο. Ο δίδυμος αδελφός του, ο Τζέσε Γκάρον, βγήκε από την κοιλιά της μάνας του νεκρός. Ο Έλβις άρχισε από τότε να δακρύζει. Είδε το πρώτο φως στις 8 Ιανουαρίου του 1935, στο Τιούπελο του Μισισίπι. Είκοσι χρόνια μετά έμελλε να συγκλονίσει τον κόσμο, να τον παρασύρει σε έναν ρυθμό που αρνιόταν να κοπάσει, να γίνει η εναρκτήρια έκφραση μιας άκρατης συγκίνησης μπολιασμένης με ένα πνεύμα ανυποταξίας και εξέγερσης. «Αν δεν είχε υπάρξει ο Έλβις, δεν θα είχαμε υπάρξει εμείς, οι Beatles», είπε ο Τζον Λένον. Ο συνήθως δύστροπος Μπομπ Ντίλαν είπε γενναιόψυχα, «Όταν άκουσα για πρώτη φορά τη φωνή του Έλβις, κατάλαβα μεμιάς ότι δεν επρόκειτο να δουλέψω για λογαριασμό κανενός. Και κανέναν δεν θα άφηνα να γίνει το αφεντικό μου. Όταν τον άκουσα για πρώτη φορά ήταν σαν να την κοπάνησα από τη φυλακή».
Όλα άρχισαν όταν ο γιος του Βέρνον Πρίσλεϊ, μεροκαματιάρη, τεμπέλη και ενίοτε λαθρεμπόρου αλκοόλ, και της Γκλάντις Λαβ Σμιθ, μιας ράπτριας που αγαπούσε παθιασμένα το ποτό, έλαβε ως δώρο των ενδέκατων γενεθλίων του μια κιθάρα που κόστιζε 8 δολάρια. Από τότε, όπως ο ίδιος δεν έπαψε να λέει, το μόνο που τον ενδιέφερε στ’ αλήθεια ήταν η μουσική. Τίποτε άλλο. Στο σχολείο τον περιγελούσαν και του εκτόξευαν σάπια φρούτα γιατί ήταν ντροπαλός, δάκρυζε με το παραμικρό, τραύλιζε. Αλλά η κιθάρα και το ραδιόφωνο ήσαν μαγικές παρηγοριές. Η οικογένεια Πρίσλεϊ θα πάει να ζήσει στο Μέμφις, κι εκεί ο Έλβις θα τριγυρνάει στις φτωχογειτονιές των μαύρων και θ’ ακούει με πάθος τα γκόσπελ και τα μπλουζ. Θ’ αρχίσει να τραγουδάει κι ο ίδιος, και θα μαγεύει μικρά ακροατήρια στους σταθμούς των λεωφορείων, σε καφενεία και σε μπαράκια. Ο μέγας Μπι Μπι Κινγκ θυμάται ότι άκουγε τον Έλβις, και τον ήξερε, πολύ προτού του χαμογελάσει η Φήμη.
Ο Έλβις θα βγάζει τα προς το ζην δουλεύοντας οδηγός φορτηγών της Ηλεκτρικής Εταιρείας Crown. Η φλόγα της μουσικής τον φέρνει στο κατώφλι ενός στούντιο της Sun Record Company του φοβερού και τρομερού Σαμ Φίλιπς, όπου στις 18 Ιουλίου του 1953, έναντι 3.98 δολαρίων, ηχογράφησε και «έκοψε» ένα δισκάκι με τα «My Happiness» και «That’s When Your Heartaches Begin». Θα πρέπει να αποτελεί ανυπέρβλητο ρεκόρ στην ιστορία της οικονομίας εκείνη η επένδυση των 3.98 δολαρίων μιας και απέφερε αδιανόητα δισεκατομμύρια. Λίγους μήνες μετά, στις 4 Ιανουαρίου του 1954, ο Έλβις επανέλαβε το μελωδικό εγχείρημα με τα «I’ll Never Stand in Your Way» και «It Wouldn’t Be the Same Without You». Κι όλα αρχίζουν να κυλάνε με ξέφρενους ρυθμούς. Ο Σαμ Φίλιπς αναζητάει έναν νέο ήχο, κάτι καινούργιο να ταράξει τα νερά και να του γεμίσει το ταμείο. Καλεί τον νεαρό φορτηγατζή στο στούντιό του, του δίνει το ελεύθερο να ηχογραφήσει παρέα με τον Γουίνφιλντ «Σκότι» Μουρ στην ηλεκτρική κιθάρα και τον Μπιλ Μπλακ στο μπάσο. Ο Έλβις κάποια στιγμή αφήνεται και κάνει τρέλες τραγουδώντας το «That’s All Right (Mama)», τρελαίνοντας τον Φίλιπς που ακούγεται να λέει ενθουσιασμένος, «Αυτό είναι! Το κάτι άλλο είναι! Ναι, αυτό είναι!» Το κομμάτι παίζεται σε έναν ραδιοσταθμό του Μέμφις, η Sun μέσα σε μια βδομάδα έχει 6000 παραγγελίες, και το σινγκλάκι με το «That’s All Right» και το «Blue Moon of Kentucky» κυκλοφορεί στις 19 Ιουλίου του 1954.
Ο τρελός χορός της φήμης, του χρήματος, των γυναικών ακολουθεί και δεν αφήνει τον Έλβις ούτε στιγμή. Η ζωή του είναι σαν μυθιστόρημα. Στην αγκαλιά του θα πέσουν, μεταξύ άλλων, θεές όπως η Σίμπιλ Σέφερντ, η Μέριλιν Μονρόε (για μια νύχτα, μόνον), η Ανν Μάργκρετ (που θα παραμείνει ισοβίως στενή φίλη του), η Νάταλι Γουντ (που είπε την κακία, «Τραγουδάει θαυμάσια, αλλά δεν κάνει σχεδόν τίποτε άλλο»), και φυσικά η Πρισίλα Μπολιέ (για την οποία είπε ο γερόλυκος Τζέρι Λι Λιούις, «Μια σκύλα κατέστρεψε τον Έλβις. Εγώ έχω ήδη παντρευτεί πέντε, και είμαι ακόμη στο κουρμπέτι!»). Στο μεταξύ, οι επικρίσεις πέφτουν βροχή –ακόμα και ο Φρανκ Σινάτρα, που αργότερα συνεργάστηκε με τον Βασιλιά, είπε, «Η μουσική του Πρίσλεϊ είναι οικτρή, είναι αρνητική, είναι καταστρεπτική»– αλλά ο Έλβις άλλο δεν κάνει από το να φορτίζει συγκινησιακά στο έπακρο κάθε βελούδινη συλλαβή του, να κερδίζει τα πλήθη, να μαγεύει τον κόσμο, να κατακτά τη μία καλλονή μετά την άλλη, καίτοι έχουν οργιάσει οι φήμες για τη δήθεν συναισθηματική του απάθεια και την αδιαφορία του για το σεξ. Αν αδιαφορεί για κάτι παντελώς, αυτό είναι οι μπίζνες. Παθιάζεται μονάχα με τον να τραγουδάει. Δεν διαβάζει καν τα συμβόλαια που υπογράφει. Για όλα φροντίζει ο περιβόητος «Συνταγματάρχης» Τομ Πάρκερ που αναλαμβάνει το μανατζάρισμά του και η εξίσου περιβόητη «Μαφία του Μέμφις», ένας στενός, λίαν εξυπηρετικός κύκλος, έμπιστων, φανατικών φίλων και βοηθών που διευθετούν κάθε πρακτικό ζήτημα. Ο Έλβις θα δουλεύει σκυλίσια. Αλλεπάλληλες ηχογραφήσεις, αλλεπάλληλες ταινίες, που έφτασαν τις 33, αλλεπάλληλες ζωντανές εμφανίσεις, με τα κορίτσια να παραληρούν, την αστυνομία να παραφυλάει, τους πουριτανούς να εξοργίζονται, και τον Έλβις να τα δίνει όλα. Μετά την κατάρρευσή του σε μια συναυλία στη Φλόριντα, θα λάβει την πρώτη προειδοποίηση από τον γιατρό του, που είναι συνάμα και ένα εγκώμιο στην αδάμαστη ενεργητικότητά του: «Κάνε κράτει! Μιλάω επιστημονικά. Μέσα σε είκοσι λεπτά ξοδεύεις όση ενέργεια απαιτείται από έναν μέσο χειρώνακτα σε οχτώ ώρες»!
Αλλά το ροκ εντ ρολ είναι ενέργεια, είναι αλόγιστη και τρελή και λυτρωτική δαπάνη ενέργειας. Είναι το παλαβωμένο εγκώμιο της κατάφασης στη ζωή. Είναι τα απανωτά και ασταμάτητα «Ναι! Ναι! Ναι!» στη ζωή. Και ο Έλβις είναι η αποθέωση του ροκ εντ ρολ εκείνη την εποχή, και ίσως για πάντα. Οι επιτυχίες διαδέχονται η μία την άλλη, τα «Hound Dog», «Heartbreak Hotel», «Jailhouse Rock», «It’s Now or Never», και βέβαια το άφθαρτο «Suspicious Minds» ήρθαν προορισμένα να μείνουν για τα καλά. Αλλά μαζί ήρθαν και οι αμφεταμίνες, η εξάρτηση από μια ποικιλία καταπραϋντικών, ηρεμιστικών, καθαρκτικών, η παράνοια ότι κινδυνεύει η πατρίς από τους χίπηδες και από τους… Beatles, η γελοία συνάντηση του Βασιλιά με τον Πρόεδρο Νίξον, ο οποίος δεν ήξερε πώς να κρύψει την αμηχανία του όταν ο Έλβις πάσχισε να τον πείσει ότι μπορεί να αναλάβει τη σωτηρία της Αμερικής με το να γίνει μυστικός πράκτορας του FBI και να… χαφιεδίζει διακινητές ναρκωτικών και καλλιτέχνες που τα χρησιμοποιούν! Κι ακόμα, μαζί ήρθαν κάμποσες συναισθηματικές κρίσεις, ο ολέθριος γάμος με την Πρισίλα το 1967 και το αναπόδραστο διαζύγιο το 1973, μια καλπάζουσα μελαγχολία, μια ακόμα πιο καλπάζουσα βουλιμία, και το μοιραίο της αποτέλεσμα: η παχυσαρκία. Ο κόσμος λέει ότι ο Έλβις έχει γίνει μια χοντρή, με όλες τις σημασίες, καρικατούρα του παλιού καλού του εαυτού. Ο ελληνικής καταγωγής γιατρός του, ο Γεώργιος Νικόπουλος, μέσα στους πρώτους μήνες του μοιραίου 1997, θα του γράψει 199 συνταγές για χάπια που σημαίνει πάνω από 10000 δόσεις ηρεμιστικών! Ο Έλβις, κλεισμένος στο ήδη μαυσωλείο της Γκρέισλαντ, περνάει την ώρα του βλέποντας ξανά και ξανά τους αγαπημένους του Monty Pythons, διαβάζοντας παραεπιστημονικά και μυστικιστικά πονήματα, και νιώθοντας ολοένα και περισσότερο προδομένος.
Αλλά το ροκ εντ ρολ έχει ακόμη να πει την τελευταία του λέξη. Θα κάνει περιοδείες, θα πυκνώσει τις ζωντανές του εμφανίσεις που μοιάζουν με απονενοημένα σήματα καπνού, με τραγικά μηνύματα ενός ανθρώπου που ξέρει ότι έχει ήδη αρχίσει να περνάει στην άλλη όχθη, αλλά είναι μανιακά αποφασισμένος να μελωδήσει, να ψάλλει τον αίνο της ζωής, καίτοι βρίσκεται στο κατώφλι του θανάτου. Ο Βασιλιάς θέλει να φύγει τραγουδώντας, και είναι χιλιάδες αυτοί, ανώνυμοι φίλοι από μακριά, λάτρεις της μουσικής, που βρίσκονται στο πλάι του!
Η τελευταία του εμφάνιση στην Ινδιανάπολη είναι συγκλονιστική. Ο Έλβις ερμηνεύει σπαρακτικά το «My Way», μέσα σε λίμνες δακρύων, ενώ ψελλίζει στο «Are You Lonesome Tonight» ότι, ναι, είναι όντως κυριευμένος από μοναξιά. Μερικές εβδομάδες μετά, και ενώ γίνονται οι προετοιμασίες για την επόμενη περιοδεία του, στις 17 Αυγούστου του 1977, ο Έλβις θα σωριαστεί νεκρός, στο δάπεδο του μπάνιου του. Τον βρήκε η μνηστή του, η Τζίντζερ Άλντεν. Τον παρέδωσε στην Αθανασία. Το άστρο του θα λάμπει για πάντα, και η φωνή του πάντα θα μας παρηγορεί!