Θέρος/Θάρρος

 [Το Ζενερικ του Ιουλίου, στο Διαβάζω που κυκλοφορεί]

Θέρος/Θάρρος

Θεέ! Ο καύσων αυτός χρειάζεται για να υπάρξη τέτοιο φως! Το φως αυτό χρειάζεται, μια μέρα για να γίνει μια δόξα κοινή, μια δόξα πανανθρώπινη, η δόξα των Ελλήνων, που πρώτοι, θαρρώ, αυτοί, στον κόσμον εδώ κάτω, έκαμαν οίστρο της ζωής τον φόβο του θανάτου.

Ανδρέας Εμπειρίκος, Εις την Οδόν των Φιλελλήνων

Σαν ψέματα ηχεί του Εμπειρίκου η παραπάνω παρατεταμένη ιαχή. Πάει το αττικό φως, πάει το θέρος, πάει το θάρρος. Ξεχαρβαλωμένοι καιροί, σαραβαλιασμένη εποχή. Οι Έλληνες να μην είναι πια ούτε καν Φιλέλληνες, απανωτά καθώς έχουν δεχτεί ραπίσματα, ύστερα από την συνταξιοδότηση, λόγω τριαντακονταπενταετίας, της Μεταπολίτευσης.

            Το διάβασμα, όπως το σκάκι, ή το μπριτζ, αλλά ακόμα και η παλαιού στυλ συζήτηση στον καφενέ, στο στέκι, στο μοντέρνο τέμενος (έτσι αποκαλούσε το μπαρ ο ποιητής Νίκος Καρούζος) συμβάλλουν στη συγκράτηση και στη συγκρότηση. Η στήλη Ζενερίκ προτείνει όχι μπάνια του λαού, αλλά κατεπείγουσα επιστροφή στο έως μανίας ξεκοκάλισμα εφημερίδων/περιοδικών/βιβλίων. Ιδού μία ανθοδέσμη, από τις πρόσφατες αφίξεις, ώστε να οπλιστούμε με θάρρος για το επελαύνον θέρος.

            Κατ’ αρχάς, ό,τι καλύτερο για να μείνεις μακριά από την παραλία και την αμμουδιά: G. W. F. Hegel ( τι άλλο;) και δη εις διπλούν, ήτοι το περιλάλητο Πίστη και Γνώση, μεταφρασμένο από τον Περικλή Σ. Βαλλιάνο, ο οποίος υπογράφει και την εμπεριστατωμένη εισαγωγή (εκδ. Σαββάλας), καθώς και η μνημειώδης Αισθητική, στο σύνολό της επιτέλους, μεταφρασμένη από τον Σταμάτη Γιακουμή, ο οποίος υπογράφει, επίσης, την εισαγωγή και τα σχόλια (εκδ. Νομική Βιβλιοθληκη). Το γιατί πάντα μας συναρπάζει η μελέτη του εγελιανού λόγου συνοψίζεται σε δυο αράδες του Βαλλιάνου: «Ο εγελιανισμός δεν πορίζει ‘αλήθεια’, τέλεια και οριστική – και αυτός ήταν ο πιο καταχρηστικός ισχυρισμός του. Είναι όμως μια από τις εμπνευσμένες και καθολικές νοηματοδοτήσεις της ανθρώπινης εμπειρίας, μια θεώρηση που διατηρώντας άσβεστη τη μνήμη του πολιτισμού εξακολουθεί να σε κάνει υπερήφανο να ανήκεις στην ομοταξία των έλλογων ζώων».

            Επί τροχάδην, πλην ανεπιφυλάκτως, και με αφορμή την έκδοση της Αυτοπροσωπογραφίας ενός ρεπόρτερ του Ρίσαρντ Καπισίνσκι (μτφρ. Αλεξάνδρα Ιωαννίδου, εκδ. Μεταίχμιο), συστήνω την ανάγνωση του λίαν εύχρηστου τόμου που συστεγάζει τρία συναρπαστικά έργα του μεγάλου Πολωνού συγγραφέα/ρεπόρτερ (1932-2007): Έβενος, Ο Πόλεμος του Ποδοσφαίρου, και Ταξίδια με τον Ηρόδοτο (όλα μεταφρασμένα από την Ζώγια Μαυροειδή, εκδ. Μεταίχμιο). Η στήλη θα επανέλθει στον σπουδαίο Καπισίνσκι, τον δαιμόνιο ταξιδευτή που τα μπαγκάζια του ήσαν «ένα μπαούλο γεμάτο βιβλία, ένα παντελόνι τζιν, και ένα τηγάνι».

            Τηλεγραφικώς: 1) μείζων απόλαυση η περιπλάνηση στο Διπλό Όνειρο της Γραφής των Χ&Χ (εκδ. Πατάκης), όχι μονάχα για την καλπάζουσα και εμβριθή βιβλιοφιλία μπορχεσικού τύπου, αλλά και για τον διηνεκή διάλογο που δένει το ατσάλι της φιλίας του Χάρη (Βλαβιανού) με τον Χρήστο (Χρυσόπουλο). 2) Συγχαρητήρια στον οίκο Μαγικό Κουτί για την κυκλοφορία του δεύτερου litteraterra, που θαρραλέα και ιπποτικά μας δωρίζει το αφιέρωμα Ρομαντισμός, φαντασία, πολική. Σε τέτοιες εποχές! Εύγε στον Νίκο Βλαντή και την παρέα του! 3) Γράφει ο ποιητής Michael March: «Αν ορίσουμε την Ευρώπη σαν ‘απεραντοσύνη γης πίσω από την Ελλάδα’ – βλέπουμε αυτό που ήδη ξέρουμε – όλα μπορούν να καταστραφούν – εκτός από τον μύθο» (στο Ο Δρόμος της Επιστροφής/ The Way Back, μτφρ. Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, εκδ. Άγρα)

Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης

Πλατεία Παπαδιαμάντη, Ιούνιος 2010